Etykieta


Każda czynność w życiu Japończyka przesiąknięta jest tradycją, która objawia się perfekcją i pasją tworzenia (ceremonia parzenia herbaty, układanie kwiatów, kaligrafia, produkcja broni, sztuka czy codzienna praca). Karate – jest częścią kultury japońskiej kultywującej tę tradycję. Poprzez żmudne i wielokrotne wykonywanie tych samych ruchów wskazuje drogę do doskonałości pozwalającej osiągnąć wewnętrzny spokój. Każdy, kto wchodzi na drogę karate, zaczyna ją od poznania etykiety, która jest odzwierciedleniem tradycji w sztukach walki. Etykieta uczy szacunku do nauczyciela, współćwiczących i samego karate.

Przestrzeganie etykiety sprzyja poprawie koncentracji i bezpieczeństwu wszystkich ćwiczących na dojo (sala ćwiczeń).
Poznanie etykiety zaczyna się z chwilą wejścia pierwszy raz na dojo:

Wchodząc na salę karateka wykonuje ukłon w pozycji stojącej (na baczność) zginając tułów i pochylając głowę, zachowując przy tym czujność i powagę. W ten sposób oddaje się cześć tradycji i wita z pozostałymi uczestnikami treningu.
W ten sam sposób pozdrawiamy Sensei (trener, nauczyciel, mistrz), wyrażamy w ten sposób szacunek za wiedzę, którą nam przekazuje i czas, który nam poświęca.

Trening rozpoczyna się zbiórką wszystkich ćwiczących w szeregu według kolejności stopni twarzą do Shomen (ściana honoru na której wisi np. portret twórcy stylu). Na komendę „SEIZA!” wszyscy siadają w siadzie klęcznym (za-zen). Dziewczęta mają kolana złączone, chłopcy – rozsunięte, dłonie swobodnie spoczywają na udach, tułów i głowa proste wzrok skierowany przed siebie.
Na komendę „MOKUSO!” wszyscy siedzący przymykają oczy i koncentrują się na oddechu, wyciszają się, mentalnie przygotowując się do treningu.
Komenda „MOKUSO YAME!” kończy medytację.
Na kolejne komendy „SHOMEN NI REI!”, siedzący wykonują ukłon do frontu sali, „SENSEI NI REI!” – ukłon do trenera, „OTAGAI NI REI!” – ukłon sobie nawzajem.
Ukłon w za-zen wykonujemy kładąc złączone dłonie na podłodze przed sobą tworząc z nich trójkąt, wzrok kierujemy ok. 1.5m do przodu.
Następnie po komendzie „KIRITSU !” wszyscy wstają.
Identyczną procedurę wykonuje się na zakończenie treningu.
Jeśli ćwiczący spóźnił się, to po wejściu na salę wykonuje ukłon w pozycji stojącej, a następnie siada przy wejściu w za-zen i czeka na decyzję trenera.
W czasie treningu obowiązuje przestrzeganie dyscypliny i wykonywanie polecenie trenera. Na zwróconą uwagę ćwiczący winien odpowiedzieć ukłonem w pozycji stojącej i wypowiedzieć słowo „os” (co znaczy: tak, zrozumiałem). Podchodząc do trenera z pytaniem lub jakimś problemem najpierw należy wykonać ukłon i dopiero po jego odwzajemnieniu można wytłumaczyć o co chodzi.
Ukłony wymienia się także ze współćwiczącymi przed, w trakcie oraz na zakończenie wspólnego ćwiczenia. W trakcie zażartego kumite ukłon pozwala opanować emocje i uświadamia sens ćwiczenia. Taki ukłon jest wyrazem szacunku i podziękowaniem dla partnera za trud wspólnego ćwiczenia.
Brak koncentracji, zakłócanie dyscypliny, nieuwaga mogą być karane wykonaniem „męczącego” ćwiczenia. Celem takiej kary jest uświadomienie, że niedbałość i nonszalancja w trakcie wykonywania ćwiczeń może być powodem kontuzji i jest okazywaniem braku szacunku do współćwiczących. Jednocześnie osoba, która nie przykłada się do treningu nie czyni postępów. Osoba, której zwrócono uwagę odpowiada ukłonem i potwierdza zrozumienie swego błędu wymawiając słowo „oss”.